Máy phát điện xe nâng – Các lỗi thường gặp và cách khắc phục

Máy phát điện xe nâng giữ vai trò cung cấp điện năng cần thiết cho sự hoạt động của nhiều thiết bị trên xe. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của máy phát điện xe nâng là gì? Các lỗi thường gặp và cách khắc phục đúng nhất sẽ có trong bài viết dưới đây. Hãy cùng theo dõi!

I. Máy phát điện xe nâng là gì? Vai trò của máy phát điện xe nâng

1. Máy phát điện xe nâng là gì?

Máy phát điện xe nâng là một bộ phận nằm trong hệ thống động cơ, thuộc nhóm hệ thống điện, có vai trò cung cấp điện năng phục vụ cho các hoạt động thường nhật của xe nâng. Một số bộ phận trên xe nâng đòi hỏi điện năng trong suốt thời gian hoạt động và cả khi động cơ nghỉ. Chính vì vậy, máy phát điện là bộ phận không thể thiếu đối với xe nâng.

Máy phát điện xe nâng được chia thành 2 loại dựa vào dòng điện, bao gồm: máy phát điện DC (dòng điện 1 chiều) và máy phát điện AC (dòng điện xoay chiều). Hiện nay, hầu hết xe nâng động cơ đốt trong được trang bị mát phát điện động cơ xoay chiều bởi những ưu việt về cường độ dòng điện tạo ra và sự an toàn mà loại máy phát điện này mang lại.

2. Vai trò của máy phát điện xe nâng

Máy phát điện xe nâng đóng vai trò cung cấp điện năng cho toàn bộ hoạt động thường nhật của xe. Các thiết bị trên xe nâng sử dụng dòng điện từ máy phát điện có thể kể đến như: Đề xe nâng, đèn chiếu sáng, đèn cảnh báo, đồng hồ hiển thị,…

Máy phát điện xe nâng quay cùng tốc độ với động cơ xe nâng. Tốc độ quay của máy phát điện không ổn định do tốc độ quay động cơ thương xuyên thay đổi. Chính bởi vậy, bộ ổn áp máy phát điện xe nâng được xem là bộ phận quan trọng, giữ vai trò đảm bảo cung cấp dòng điện ổn định cho các thiết bị trên xe.

Xem thêm: Bộ sạc xe nâng điện là gì? Hướng dẫn sạc xe nâng đúng cách

II. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của máy phát điện xe nâng

1. Cấu tạo của máy phát điện xe nâng

Máy phát điện xe nâng bao gồm các bộ phận chính: Roto, stato, bộ chỉnh lưu, bộ tiết chế vi mạch, chổi than và cổ góp. Mỗi bộ phận có đặc điểm, nhiệm vụ riêng. Cụ thể như sau:

a. Stato

Stato trong máy phát điện xe nâng tạo ra dòng điện xoay chiều 3 pha nhờ sự thay đổi từ thông bởi roto. Stato bao gồm 2 bộ phận chính: lõi và cuộn dây được đặt trong khung phía trước. Stato tạo ra nhiệt lượng lớn khi máy phát điện xe nâng hoạt động nên chúng được đặt trong các vỏ cách điện để bảo vệ cuộn dây.

b. Roto

Roto là một nam châm quay bên trong stato sinh ra từ trường biến thiên, từ đó tạo lực điện trường trong cuộn dây. Cuộn dây được quấn quanh 6 cặp lõi cực (tương ứng với 12 cực từ). Khi dòng điện chạy qua, lực điện từ sinh ra trong cuộn dây.

Roto sinh nhiệt năng khi hoạt động do cường độ dòng điện vào roto tăng dần. Tùy vào từng loại máy phát điện xe nâng mà chúng có thể được trang bị thêm quạt gió đồng trục với roto hoặc thiết kế vỏ ngoài tản nhiệt để hạn chế những ảnh hưởng do nhiệt độ cao mang lại.

c. Chổi than

Chổi than có tác dụng giảm điện trở và điện trở tiếp xúc. Đồng thời chống lại sự ăn mòn do ma sát từ bụi bẩn lẫn trong động cơ. Để đảm bảo chức năng này, chổi than được chế tạo từ vật liệu Graphit kim loại chất lượng cao.

d. Bộ chỉnh lưu

Bộ nắn dòng có chức năng chỉnh lưu toàn bộ chu kỳ để biến dòng điện xoay chiều 3 pha được tạo ra từ cuộn dây thành dòng điện 1 chiều nhờ 6 hoặc 8 diot tùy loại.

e. Bộ tiết chế vi mạch

Điện áp duy trì không đổi ở các thiết bị điện ngay cả khi tốc độ máy phát điện thay đổi. Bộ tiết chế vi mạch có nhiệm vụ điều chỉnh cường độ dòng điện nếu chúng có sự thay đổi. Vì vậy, bộ vi mạch tiết chế giữ vai trò quan trọng trong máy phát điện xe nâng.

2. Nguyên lý làm việc của máy phát điện xe nâng

Máy phát điện xe nâng hoạt động dựa trên nguyên lý cảm ứng điện từ sinh ra dòng điện. Roto quay (nam châm quay) tạo ra điện áp chạy trong cuộn dây (stato), từ đó sinh ra dòng điện xoay chiều AC. Dòng điện này hình thành lớn nhất khi cực N và S của roto có khoảng cách so với cuộn dây là ngắn nhất. Tuy nhiên, chiều dòng điện được sản sinh ở mỗi nửa vòng quay theo hướng ngược chiều nhau.

Sau khi ra khỏi cuộn dây, dòng điện được chỉnh lưu về dòng 1 chiều (DC) và truyền đến các thiết bị sử dụng điện trên xe nâng. Điện áp này là một hằng số ngay cả khi tốc độ máy phát điện thay đổi. Sức điện động sinh ra trên cuộn dây càng lớn khi số vòng dây càng lớn, nam châm càng mạnh và tốc độ quay của nam châm càng nhanh.

Trên thực tế, nam châm vĩnh cửu thường được thay thế bằng nam châm điện. Khi xe nâng khởi động, nam châm điện lấy điện từ ắc quy. Đồng thời, máy phát điện xe nâng còn được trang bị thêm lõi thép để làm tăng từ thông cuộn dây.

Tham khảo: Pin lithium ion là gì? Công nghệ Pin Lithium số 1 hiện nay

III. Các lỗi thường gặp ở máy phát điện xe nâng

Các lỗi thường gặp của máy phát điện xe nâng bao gồm: máy phát không phát điện (không nạp điện), điện áp nạp quá cao, điện áp nạp quá thấp. Khi động cơ hoạt động bình thường, ampe kế luôn báo xả và sạc và đèn báo sáng, cho thấy hệ thống điện bị trục trặc cần được đại tu kịp thời.

1. Máy phát điện xe nâng không tạo ra điện

Lỗi máy phát điện không tạo ra điện có thể được nhận biết thông qua dấu hiệu ampe kế hiển thị phóng điện và đèn báo sáng khi động cơ đang chạy ở tốc độ trung bình. Một số nguyên nhân dẫn đến sự cố này có thể kể đến như sau:

• Dây đai quạt quá lỏng, bị tuột hoặc bị đứt.
• Mạch sạc bị hở, chạm đất hoặc ngắn mạch, tức là mạch từ kết nối phần ứng máy phát đến công tắc đánh lửa bị tắc.
• Điện áp điều chỉnh của bộ điều chỉnh quá thấp, cuộn từ hóa và điện trở bị mài mòn và hư hỏng, tiếp điểm sơ cấp và thứ cấp bị mài mòn, bẩn, v.v …
• Chổi cách điện bị hỏng, độ đàn hồi của lò xo quá yếu; bàn chải bị kẹt trong khung và tiếp xúc với vòng thu kém.
• Diode bị hỏng, ngắn mạch hoặc bị hỏng; kết nối giữa diode và cuộn dây stato bị lỏng hoặc đứt.
• Cách điện của phần ứng máy phát và cột nối từ trường bị hỏng hoặc tiếp xúc kém.
• Cách điện của vòng góp bị hỏng.
• Các cuộn dây của stato và rôto bị hở, ngắn mạch hoặc nối đất.
• Cực vuốt rôto bị lỏng.
• Ống công suất cực đại của bộ điều chỉnh điện áp tinh bị hở, từ đó cắt mạch dòng điện kích từ của máy phát điện xoay chiều làm cho máy phát điện không phát điện.

2. Máy phát điện xe nâng tạo dòng điện quá lớn

Máy phát điện xe nâng nếu tạo dòng điện quá cao sẽ gây ra hiện tượng sạc quá mức cho ắc quy, tiêu thụ quá nhiều chất điện phân, quá nhiệt của cuộn dây đánh lửa, dễ làm đứt các tiếp điểm của bộ phân phối, dễ cháy bóng đèn và quá nhiệt của máy phát điện. Dấu hiệu nhận biết của hiện tượng này là: ampe kế xe nâng báo không có dòng điện chạy qua trong khi xe đang lái ở tốc độ thấp hoặc khi xe chạy với tốc độ cao hơn tốc độ trung bình thì cường độ dòng điện nhỏ. Nguyên nhân của vấn đề này có thể kể đến như sau:

• Tiếp xúc kém của mạch sạc.
• Dây đai truyền động của quạt bị trượt hoặc quá lỏng.
• Điện áp của bộ điều chỉnh quá thấp, các tiếp điểm bị mài mòn, bẩn và tiếp xúc kém.
• Điốt riêng bị hỏng.
• Vòng trượt bị bẩn, bàn chải và vòng trượt tiếp xúc kém.
• Kết nối kém, ngắn mạch hoặc hở mạch một pha của cuộn dây stato.

Để khắc phục tình trạng này, có thể thực hiện theo các bước sau đây:

• Kiểm tra đai truyền động của quạt có quá lỏng hoặc trơn, dây có bị lỏng khiến tiếp xúc kém hay không.
• Kiểm tra động cơ: tháo các dây đăng dẫn đấu phần ứng và từ trường, lần lượt nối hai dây của đèn thử vào các trụ đấu nối phần ứng và từ trường để động cơ chạy. Nếu độ sáng của đèn thử nghiệm tăng lên khi tốc độ tăng lên thì máy phát điện ở tình trạng tốt; nếu không, có một lỗi bên trong máy phát điện. Kiểm tra xem chổi có bị mòn quá mức không, vòng trượt có bị dính dầu không và chổi có tiếp xúc tốt với vòng trượt hay không. Thẻ có được phát ra khi di chuyển trên giá hay không, diode có bị hỏng hay không, có hở mạch hoặc ngắn mạch trong cuộn dây stato hay không, v.v.
• Kiểm tra bộ điều chỉnh: đầu tiên mở nắp bộ điều chỉnh và chặn khe hở không khí bằng chất cách điện để người gửi hàng chạy với tốc độ trung bình. Nếu ampe kế cho biết dòng điện sạc cao, điều đó có nghĩa là điện áp bộ điều chỉnh được điều chỉnh quá thấp, và độ căng của lò xo nên được điều chỉnh để Tăng điện áp điều chỉnh. Đồng thời, kiểm tra các tiếp điểm có bị dính dầu, bị mài mòn hay không, điện trở có bị hở không, các kết nối lỏng lẻo, tiếp xúc kém….

3. Máy phát điện xe nâng tạo dòng điện không ổn định

Lỗi tạo dòng điện không ổn định có thể nhận biết dễ dàng: Khi động cơ xe nâng đang chạy ổn định với tốc độ trung bình, kim chỉ của ampe kế lắc lư không ổn định. Nguyên nhân của sự cố này có thể kể đến như:

• Dây đai quạt bị trượt.
• Các dây của mạch sạc được kết nối lỏng lẻo và tiếp xúc kém.
• Vòng góp bị bẩn và tiếp xúc kém với chổi than.
• Bàn chải bị mòn hoặc áp suất lò xo quá nhỏ.
• Tiếp điểm của bộ điều chỉnh bị mài mòn, bị oxy hóa, lò xo của tay tiếp xúc quá mềm hoặc điện trở bổ sung không đáng tin cậy.

Để khắc phục lỗi này, quý khách hàng thực hiện như sau:

• Kiểm tra độ chặt của đai truyền động quạt có phù hợp không, đồng thời kiểm tra kết nối giữa các dây mạch sạc theo từng đoạn.
• Để động cơ quay với tốc độ cao hơn một chút so với tốc độ chạy không tải, tháo nắp bộ điều chỉnh để kiểm tra, dùng tuốc nơ vít đè lên tiếp điểm cấp một. Điều chỉnh độ căng của lò xo không đúng cách hoặc hoạt động kém của điện trở bổ sung.
• Nếu kim chỉ của ampe kế chỉ dao động ở dải tốc độ cao, điều đó có nghĩa là các tiếp điểm thứ cấp bị mài mòn, bẩn hoặc kém tiếp xúc hoặc khe hở không khí được điều chỉnh không phù hợp, cần loại bỏ.
• Kiểm tra sự tiếp xúc giữa chổi than với vòng trượt và kết nối bên trong của máy phát điện.

Tham khảo: Ắc quy xe nâng là gì? Phân loại, cấu tạo của ắc quy xe nâng

IV. Bảo dưỡng máy phát điện xe nâng sao cho đúng cách

Việc bảo dưỡng máy phát điện xe nâng cần được thực hiện một cách cẩn thận và đúng quy trình để đảm bảo thiết bị hoạt động ổn định.

• Thường xuyên làm sạch bụi bẩn bên ngoài máy phát điện xe nâng, giữ cho nó luôn sạch sẽ và thông thoáng.
• Thường xuyên kiểm tra sự siết chặt của các ốc vít liên quan đến máy phát điện, và vặn các ốc vít kịp thời.
• Độ căng của dây đai truyền động phải phù hợp. Quá lỏng, dễ trượt và không đủ điện; quá chặt dễ làm hỏng dây curoa và ổ trục máy phát.
• Khi lắp ắc quy không được lắp sai, thường lắp dây dương trước, không lắp dây nối đất, nếu không diode sẽ dễ bị chập cháy.
• Khi bộ điều chỉnh mạch tích hợp được sử dụng, công tắc đánh lửa phải được tắt ngay lập tức nếu động cơ không chạy.
• Không bao giờ sử dụng phương pháp “cạo” để kiểm tra xem có phát điện hay không.
• Khi máy phát điện xe nâng không phát điện, bạn hãy nhờ kỹ thuật viên bảo dưỡng xe nâng chuyên nghiệp đến tháo lắp kịp thời, nếu không xe nâng sẽ gây ra những hỏng hóc nghiêm trọng hơn.

Trên đây là bài viết về chủ đề Máy phát điện xe nâng, hy vọng chúng giúp ích cho bạn. Nếu có nhu cầu tìm hiểu và chọn mua máy phát điện nói riêng và xe nâng điện, xe nâng dầu nhập khẩu chính hãng nói chung, quý khách hàng vui lòng liên hệ hotline 0975 645 225 để được hỗ trợ tận tình, chu đáo. Một số hình ảnh máy phát điện xe nâng do Hangchavn cung cấp: