Van hằng nhiệt là gì? Dấu hiệu van hư hỏng và cách kiểm tra

Van hằng nhiệt là một bộ phận quan trọng đối với động cơ xe ô tô. Nó được sử dụng để điều khiển nhiệt độ chất lỏng trong tuabin, máy nén và hệ thống nước làm mát. Vậy cụ thể nó có tác dụng gì? Cấu tạo, nguyên lý hoạt động, các lỗi hư hỏng và cách kiểm tra cơ bản ra sao. Dưới đây là một số thông tin chi tiết về van hằng nhiệt do hangchavn cung cấp:

1. Tổng quan về van hằng nhiệt

Van hằng nhiệt là một trong những bộ phận rất quan trọng của xe ô tô nhưng không phải ai cũng hiểu rõ van hằng nhiệt là gì và nó có cấu tạo như thế nào, phân loại ra sao?. Dưới đây là các thông tin Hangchavn cung cấp cho các bạn về van hằng nhiệt

1.1. Van hằng nhiệt là gì?

Van hằng nhiệt chỉ là một bộ phận nhỏ trong hệ thống làm mát của động cơ xe ô tô. Tuy nhiên, nó lại là chi tiết tác động đến việc ổn định nhiệt độ của động cơ, giúp tiết kiệm nhiên liệu, gia tăng tuổi thọ và độ bền cho xe.

Van hằng nhiệt ô tô thường được lắp trên đường ống dẫn từ động cơ đến két nước. Bộ phận này có công dụng điều chỉnh nhiệt độ nước làm mát của động cơ đến một mức ổn định bằng cách khống chế lượng chất lỏng này đi qua két làm mát.

1.2. Cấu tạo của van hằng nhiệt

Van hằng nhiệt được cấu tạo từ các bộ phận chính như: van, van phụ, xi lanh sạc, giăng cao su, lò xo và lõi van. Mỗi bộ phận đảm nhận vai trò riêng, cụ thể là:

• Van: Các van giúp kiểm soát dòng chảy của nước làm mát trong động cơ. Khi nhiệt độ trong hệ thống làm mát tăng lên, van sẽ dần mở ra và xả nhiều nước làm mát hơn đến bộ tản nhiệt.
• Van phụ: Khi van thứ cấp mở, nước làm mát sẽ đi qua bộ tản nhiệt và lưu thông theo một chu trình khép kín. Trường hợp nhiệt độ nước làm mát tăng lên, van này sẽ đóng lại và nước làm mát được dẫn đến bộ tản nhiệt động cơ. Động cơ sẽ nhanh chóng nóng lên nếu nước làm mát không di chuyển đến bộ tản nhiệt kịp thời.
• Xi lanh sạc: Khi nhiệt độ nước làm mát động cơ tăng lên, xi lanh nạp đầy sáp (một loại sáp đặc biệt có thể giãn nở theo nhiệt) bắt đầu tan chảy (chuyển từ dạng rắn sang dạng lỏng). Sự nóng chảy này sẽ làm cho van chính mở ra, nước làm mát dẫn trực tiếp vào bộ tản nhiệt. Trường hợp nước làm mát thấp, sáp ở trạng thái rắn thì van xả của bộ tản nhiệt sẽ mở.
• Giăng cao su: Một con dấu được sử dụng để ngăn chặn bất kỳ dòng chảy không mong muốn nào đi qua van chính của bộ tản nhiệt. Ngoài ra, để con dấu hoạt động chính xác thì vị trí đặt phải sạch sẽ, gọn gàng.
• Lò xo: Khi nhiệt độ nước làm mát giảm xuống dưới một mức quy định (khoảng dưới 87 độ C) thì lò xo này sẽ đưa van chính trở về vị trí đóng.
• Lõi van: Nó là lõi nhiệt. Nó chuyển đổi năng lượng nhiệt thành năng lượng cơ học bằng cách sử dụng sự giãn nở nhiệt khi sáp tan chảy.

1.3. Phân loại van hằng nhiệt

Thông thường van hằng nhiệt được chia làm 2 loại:

• Van hằng nhiệt loại khí

Nó bao gồm các ống kim loại chứa đầy chất lỏng dễ bay hơi như acetone và rượu, sôi trong khoảng 70-80 ° C. Một van được gắn vào một đầu của ống van. Khi động cơ nguội, van sẽ đóng các lối thoát và không cho phép nước đến bộ tản nhiệt mà lưu thông qua cổng phụ đến động cơ.

Khi nhiệt độ động cơ tăng, nước đạt đến nhiệt độ làm việc, chất lỏng dễ bay hơi nở ra trong ống thổi và mở van, và cho phép nước đến bộ tản nhiệt để làm mát, trong thời gian này, van phụ được đóng lại.

Khi động cơ nguội đủ, nó sẽ làm mát ống van làm cho hơi nước ngưng tụ. Điều này gây ra sự giảm áp lực; do đó, van đóng lại, ngăn chặn nước làm mát. Do đó, nó kiểm soát dòng nước chảy qua bộ tản nhiệt theo yêu cầu làm mát của động cơ.

• Van hằng nhiệt loại sáp

Trong van hằng nhiệt sáp, khi nước làm mát được làm nóng, nó truyền nhiệt của nó đến sáp có hệ số giãn nở nhiệt thể tích cao, dãn nở để kéo cao su co lại với pít tông và tác động lực lên pít tông để di chuyển lên trên.

Chuyển động đi lên này của pít tông sẽ mở van và chất làm mát chảy qua bộ tản nhiệt để làm mát. Khi làm mát, van tự động đóng lại do tác động của lò xo của nút cao su.

Dựa vào loại xe, nó được phân loại thành các loại như sau:

• Van hằng nhiệt ô tô
• Van hằng nhiệt xe máy
• Van hằng nhiệt xe nâng
• Van hằng nhiệt xe tải
• …

2. Nguyên lý hoạt động của van hằng nhiệt

Van hằng nhiệt rất quan trọng với xe ô tô nói chung và động cơ nói riêng. Nó hoạt động qua phản ứng thay đổi về nhiệt của chất làm mát động cơ. Do đó, khi chất làm mát động cơ nguội thì van sẽ đóng và ngược lại

Nguyên lý hoạt động của van hằng nhiệt là:

• Khi xe ô tô mới khởi động, động cơ vẫn chưa được làm nóng nên van hằng nhiệt sẽ đóng, quá trình trao đổi nước làm mát không diễn ra. Khi nhiệt độ trong dầu động cơ cao hơn mức quy định (từ 87 – 102 độ C) thì van nước làm mát mở.
• Trường hợp nước làm mát ở nhiệt độ thấp hơn 87 độ C, lò xo đẩy xi lanh đi lên làm van đóng lại. Lúc này, nước làm mát không thể di chuyển qua van hằng nhiệt. Cho đến khi động cơ đạt nhiệt độ 87 – 95 độ C thì Parafin (hỗn hợp có nhiều hydrocarbon từ dầu hỏa) sẽ giãn nở đẩy sức cản của lò xo và xi lanh đi xuống. Lúc này, van sẽ mở thông đường nước từ động cơ ra két làm mát.

3. Tác dụng của van hằng nhiệt

Van hằng nhiệt có vai trò quan trọng trong hệ thống làm mát trên ô tô. Tác dụng chính của bộ phận này là điều hòa nhiệt độ và kiểm soát sự quá nhiệt của động cơ. Trong đó, lò xo trong van có nhiệm vụ điều tiết lượng nước làm mát từ lốc máy vào bộ tản nhiệt, đảm bảo cho động cơ hoạt động hiệu quả và trơn tru.

Lúc này, van sẽ tự động đóng lại hoặc mở ra. Khi van đóng, quá trình luân chuyển nước làm mát không diễn ra khiến động cơ tăng nhiệt độ. Ngược lại khi van mở, nước làm mát sẽ chảy đến bộ tản nhiệt, từ đó hạ nhiệt động cơ. Hoạt động dựa trên tình trạng của động cơ nên van sẽ không ở vị trí đóng hoàn toàn hoặc mở hoàn toàn.

4. Dấu hiệu nhận biết van hằng nhiệt bị hư hỏng và cách kiểm tra

4.1. Dấu hiệu nhận biết van hằng nhiệt bị hư hỏng

• Động cơ bị quá nhiệt

Nếu van hằng nhiệt trong trạng thái đóng thì chất làm mát sẽ không chảy vào bộ tản nhiệt, gây ra tình trạng quá nhiệt động cơ. Khi xe ô tô hoạt động trong tình trạng này quá lâu sẽ có nguy cơ động cơ bị phá hủy hoàn toàn. Ngoài ra, động cơ bị quá nhiệt cũng có thể là do nhiều nguyên nhân khác như máy bơm nước làm mát bị hỏng, mức độ nước làm mát thấp hoặc rò rỉ trong hệ thống làm mát,…

• Nhiệt độ thay đổi bất thường

Người dùng nên thường xuyên theo dõi đồng hồ đo nhiệt độ trên bảng điều khiển. Nếu kim nhọn rơi xuống thì có thể do lỗi của van hằng nhiệt ô tô.

• Chất làm mát bị rò rỉ

Một dấu hiệu khác cho thấy van hằng nhiệt bị hư hỏng đó là chất làm mát bị rò rỉ. Người dùng nên thường xuyên theo dõi đồng hồ đo nhiệt độ trên bảng điều khiển. Nếu kim nhọn rơi xuống thì có thể do lỗi của van hằng nhiệt ô tô.

4.2. Cách kiểm tra van hằng nhiệt

Đầu tiên trước khi tháo van hằng nhiệt ra khỏi xe, ta phải kiểm tra nhiệt độ và lưu lượng nước làm mát:

• Đầu tiên, người dùng khởi động xe và cho phép động cơ chạy không tải, sau đó mở nắp capo và tháo nắp bộ tản nhiệt.
• Nếu chất làm mát chảy ra thì van hằng nhiệt đang bị kẹt. Trong trường hợp nước không chảy, hãy đợi cho đến khi động cơ xe ấm lên đến nhiệt độ thích hợp và xem kết quả sau 10 – 20 phút.
• Nếu chất làm mát vẫn không chảy mà đồng hồ đo nhiệt độ lại tăng lên thì chứng tỏ van hằng nhiệt đang gặp vấn đề.

Ngoài ra, để kiểm tra van bên ngoài ô tô, người thực hiện có thể đặt nó vào một nồi nước trên bếp, treo van hằng nhiệt chìm một nửa trong bình nước và không để rơi xuống đáy nồi. Lúc này, người kiểm tra quan sát nhiệt độ thay đổi trên nhiệt kế, nếu van vẫn đóng kín khi nước đã sôi trong khoảng 190 – 195 độ F thì chứng tỏ van này đã bị hỏng và cần được thay mới.

Có nhiều cách để kiểm tra van hằng nhiệt, tuy nhiên để chắc chắn hơn thì người dùng khi thấy dấu hiệu bất thường nên mang ra gara kiểm tra, các kỹ thuật sẽ hỗ trợ và xử lý vấn đề giúp cho các bạn một cách nhanh chóng.

5. Van hằng nhiệt có giá bao nhiêu?

Trên thị trường hiện nay có nhiều loại van hằng nhiệt phù hợp với từng loại xe cụ thể và đến từ nhiều thương hiệu khác nhau. Dưới đây là bảng giá van hằng nhiệt do hangchavn cung cấp:

Mức giá bán của từng loại van còn phụ thuộc vào địa chỉ mua hàng cũng như thương hiệu. Bên cạnh những loại van kể trên thì tuỳ thuộc vào loại xe mà người dùng có thể tìm hiểu van phù hợp với xe của mình. Tuy nhiên, cần chú ý chọn địa chỉ mua hàng uy tín để đảm bảo chất lượng sản phẩm cũng như mua được với mức giá bán hợp lý nhất.

Tìm hiểu thêm: Van hằng nhiệt là gì? Cấu tạo, tác dụng và dấu hiệu hư hỏng thường gặp

Phía trên là các thông tin về van hằng nhiệt do hangchavn cung cấp. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích cho bạn. Nếu các bạn thấy bài viết hay và hữu ích thì hãy chia sẻ với mọi người nhé!