Van hằng nhiệt là thiết bị quan trọng trong hệ thống làm mát trên ô tô. Trong bài viết dưới đây, hãy cùng hangchavn tìm hiểu về van hằng nhiệt là gì cũng như công dụng và vai trò của van hằng nhiệt trên xe ô tô nhé.
Nội dung bài viết
VAN HẰNG NHIỆT LÀ GÌ?
Van hằng nhiệt là một thành phần quan trọng trong hệ thống làm mát của động cơ xe ô tô. Mặc dù có kích thước nhỏ gọn, nhưng nó có tác động lớn đến sự ổn định của nhiệt độ trong động cơ, góp phần vào hiệu suất tiết kiệm nhiên liệu, tăng tuổi thọ và độ bền của xe.
Trên xe ô tô, van hằng nhiệt thường được gắn trên ống dẫn nước từ động cơ đến bình chứa nước làm mát. Chức năng chính của phụ kiện này là điều chỉnh nhiệt độ của nước làm mát trong động cơ, đảm bảo duy trì ở một mức ổn định bằng cách kiểm soát lưu lượng chất lỏng thông qua bình chứa nước làm mát.
VAN HẰNG NHIỆT CÓ NHIỆM VỤ GÌ?
Vậy thì van hằng nhiệt có tác dụng gì? Van hằng nhiệt đóng vai trò quan trọng trong hệ thống làm mát của xe ô tô. Nhiệm vụ chính của nó là điều chỉnh và kiểm soát nhiệt độ, đồng thời ngăn chặn quá nhiệt của động cơ.
CẤU TẠO VAN HẰNG NHIỆT
Cấu tạo của van hằng nhiệt gồm các thành phần chính sau:
- Van chính: Được sử dụng để điều chỉnh dòng chảy của nước làm mát qua động cơ. Khi nhiệt độ trong hệ thống làm mát tăng, van chính mở ra từ từ để cho phép nước làm mát chảy qua bộ tản nhiệt một cách hiệu quả hơn.
- Van thứ cấp: Sử dụng để điều khiển luồng chảy của nước làm mát qua bộ tản nhiệt. Khi van này được mở, nước làm mát sẽ được thông qua một hệ thống kín để làm mát động cơ. Tuy nhiên, khi nhiệt độ của nước làm mát tăng, van thứ cấp sẽ đóng lại để ngăn nước làm mát được dẫn đến động cơ. Điều này giúp tránh tình trạng động cơ nóng lên quá nhanh khi nước làm mát không được đưa đến bộ làm mát kịp thời.
- Xi lanh nạp: Đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nhiệt độ nước làm mát động cơ. Khi nhiệt độ tăng lên, xi lanh nạp sẽ bắt đầu tan chảy với một loại sáp đặc biệt có khả năng giãn nở theo nhiệt độ. Quá trình này làm cho van chính mở ra, cho phép nước làm mát được chảy trực tiếp vào bộ tản nhiệt. Ngược lại, khi nhiệt độ nước làm mát thấp và sáp còn ở dạng rắn, van xả của bộ tản nhiệt sẽ mở ra để cho nước làm mát đi vào hệ thống.
- Con dấu: Được sử dụng để ngăn chặn bất kỳ dòng chảy không mong muốn nào qua van chính của hệ thống làm mát. Đặt con dấu ở một vị trí sạch sẽ là rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả và độ chính xác của nó.
- Lò xo: Có chức năng đưa van chính quay lại vị trí đóng khi nhiệt độ nước làm mát giảm xuống dưới mức quy định, thông thường là dưới 87 độ C. Lò xo này đảm bảo rằng van sẽ đóng kín để ngăn nước làm mát tiếp tục chảy qua hệ thống làm mát khi không cần thiết.
CƠ CHẾ HOẠT ĐỘNG VAN HẰNG NHIỆT LÀ GÌ?
Cơ chế hoạt động của van hằng nhiệt dựa trên phản ứng với các thay đổi nhiệt độ của nước làm mát động cơ. Khi nước làm mát động cơ còn lạnh, van hằng nhiệt sẽ đóng lại. Trong khi đó, khi nhiệt độ nước làm mát đạt đến mức đủ nóng, van sẽ mở ra để cho nước làm mát đi vào bộ tản nhiệt và làm mát động cơ.
Khi một xe ô tô được khởi động, động cơ chưa được làm nóng, do đó van hằng nhiệt sẽ đóng lại và quá trình trao đổi nhiệt của nước làm mát sẽ không xảy ra. Khi nhiệt độ trong động cơ tăng lên vượt quá mức quy định (từ 87 đến 102 độ C), van hằng nhiệt sẽ mở ra.
Trong trường hợp nhiệt độ nước làm mát thấp hơn 87 độ C, lò xo đẩy xi lanh lên và van đóng lại. Khi đó, nước làm mát không thể chuyển qua van hằng nhiệt. Khi động cơ đạt nhiệt độ từ 87 đến 95 độ C, parafin (một hỗn hợp hydrocarbon từ dầu hoả) sẽ mở rộng và giảm sức cản của lò xo và xi lanh. Van hằng nhiệt sẽ mở ra, cho phép nước làm mát chảy qua động cơ và hệ thống làm mát.
DẤU HIỆU HƯ HỎNG VAN HẰNG NHIỆT LÀ GÌ?
Khi bạn thấy các dấu hiệu sau đây trên xe, có thể van hằng nhiệt đang gặp vấn đề hư hỏng. Đây là những dấu hiệu mà bạn nên chú ý quan sát để phát hiện sớm và sửa chữa:
- Động cơ quá nóng: Nếu van hằng nhiệt bị kẹt ở vị trí đóng, nước làm mát không thể lưu thông vào bộ tản nhiệt. Điều này có thể làm cho động cơ quá nóng, gây nguy hiểm và có thể gây hư hỏng. Ngoài ra, động cơ quá nóng cũng có thể do các vấn đề khác như mức nước làm mát thấp, máy bơm nước bị hỏng hoặc rò rỉ trong hệ thống làm mát.
- Động cơ quá lạnh: Nếu van hằng nhiệt bị kẹt ở vị trí mở, chất làm mát sẽ liên tục lưu thông qua bộ tản nhiệt. Điều này có thể làm cho động cơ mất nhiều thời gian hơn để đạt nhiệt độ làm việc và duy trì ở mức nhiệt độ tối ưu. Động cơ quá lạnh có thể gây giảm hiệu suất làm việc của dầu động cơ, tăng tốc độ hao mòn của các bộ phận động cơ, giảm hiệu suất và tiêu thụ nhiên liệu.
- Hiệu suất động cơ kém: Van hằng nhiệt đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo động cơ hoạt động ở nhiệt độ làm việc tối ưu. Nếu van hằng nhiệt không hoạt động đúng cách, có thể xảy ra các vấn đề liên quan đến hiệu suất động cơ.
- Rò rỉ nước làm mát: Một dấu hiệu khác cho thấy van hằng nhiệt gặp vấn đề là rò rỉ nước làm mát. Khi hư hỏng, van không cho phép chất lỏng chảy qua và bị kẹt ở vị trí đóng. Điều này có thể dẫn đến rò rỉ nước làm mát qua bộ tản nhiệt và bình chứa, hoặc qua các ống dẫn và chảy xuống dưới gầm xe.
Khi bạn gặp bất kỳ dấu hiệu nào nêu trên, nên kiểm tra và sửa chữa van hằng nhiệt hoặc hỏi ý kiến một người chuyên gia để đảm bảo hệ thống làm mát hoạt động đúng, tránh hư hỏng động cơ.
CÁCH KIỂM TRA VAN HẰNG NHIỆT LÀ GÌ?
Khi phát hiện ra những dấu hiệu cho thấy van hằng nhiệt bị hỏng, chúng ta nên nhanh chóng khắc phục tình trạng để không làm ảnh hưởng tới phương tiện. Vậy cách kiểm tra van hằng nhiệt là gì?
Cách kiểm tra van hằng nhiệt ngay tại nhà
Để kiểm tra van hằng nhiệt tại nhà, các bạn có thể tuân theo các bước sau:
Bước 1: Kiểm tra đồng hồ báo nhiệt độ trên xe
Khởi động xe, quan sát kim báo nhiệt độ trên đồng hồ. Nếu kim báo nhiệt độ tăng lên đến vùng nguy hiểm màu đỏ chỉ sau một thời gian ngắn (khoảng 5-15 phút), đó có thể là dấu hiệu van hằng nhiệt bị kẹt.
Bước 2: Tắt máy, đợi động cơ nguội trước khi mở nắp capo
Đợi cho động cơ nguội hoàn toàn trước khi mở nắp capo tránh nguy cơ bị bỏng. Bạn nên chờ ít nhất khoảng 30 phút đến 1 giờ.
Bước 3: Xả bớt nước làm mát từ két nước
Mở van xả nước ở dưới két nước, xả một lượng nhỏ nước ra một bình chứa, đến khi mực nước trong két xuống dưới ống trên của két. Xả từ 1-2 lít nước làm mát. Nếu nước làm mát vẫn còn mới thì bạn có thể lưu lại để sử dụng sau.
Bước 4: Xác định van hằng nhiệt nằm ở đâu
Van hằng nhiệt thường sẽ nằm trong ống trên của két nước. Hãy tháo bỏ bệ đỡ, lấy van hằng nhiệt từ bên trong. Thông thường, van sẽ có số liệu ghi trên mặt van để chỉ nhiệt độ mở van (thường nằm trong khoảng 70-90 độ C).
Bước 5: Đổ nước vào nồi, ngâm van hằng nhiệt vào nước
Đổ đầy nước vào một chiếc nồi và đặt van hằng nhiệt vào nước sao cho van được ngập hoàn toàn trong nước.
Bước 6: Đun nước trong nồi, đặt một đồng hồ đo nhiệt độ nước vào nồi
Đun nóng nước trong nồi, đặt một đồng hồ đo nhiệt độ nước vào nồi. Đảm bảo đồng hồ đo có thể đọc được nhiệt độ chính xác.
Bước 7: Quan sát van hằng nhiệt và kiểm tra nhiệt độ nước
Giữ cho nhiệt độ nước trong nồi tăng dần và quan sát van hằng nhiệt. Nếu van hằng nhiệt bắt đầu mở khi nhiệt độ nước trong nồi đạt đến nhiệt độ mở van được ghi trên van, van hoàn toàn mở khi nhiệt độ nước vượt qua mức thiết kế khoảng 10 độ C, thì van hoạt động bình thường. Tuy nhiên, nếu van hằng nhiệt vẫn đóng hoàn toàn thì nó sẽ cần phải được thay mới.
Cách kiểm tra van hằng nhiệt khi đang di chuyển
Để kiểm tra van hằng nhiệt khi đang di chuyển, bạn có thể tuân theo các bước sau:
Bước 1: Kiểm tra nhiệt độ qua kim đồng hồ báo nhiệt trên xe
Nếu bạn nhận thấy kim đồng hồ báo nhiệt độ nước đang tiến gần đến mức nguy hiểm, hãy ngay lập tức tắt máy xe.
Bước 2: Chờ động cơ nguội, mở nắp capo
Nếu nắp capo xe đang quá nóng, hãy chờ ít nhất 10 phút để cho động cơ nguội trước khi mở nắp capo xe.
Bước 3: Chạm vào ống trên của két nước
Với ngón tay, chạm vào ống trên của két nước trong vài giây. Lưu ý rằng ống có thể rất nóng, vì vậy chỉ chạm vào nó trong thời gian ngắn. Thực hiện tương tự với ống dưới của két nước. Nếu một ống rất nóng trong khi ống khác cảm thấy mát hoặc lạnh, có thể cho thấy van hằng nhiệt bị kẹt ở tư thế đóng.
Hy vọng rằng thông tin mà Hangchavn đã cung cấp sẽ giúp bạn có được kiến thức thêm về van hằng nhiệt là gì và sử dụng nó một cách an toàn và hiệu quả. Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc có bất kỳ câu hỏi nào khác, hãy liên hệ với chúng tôi theo số điện thoại bên dưới nhé.
