Lá côn là gì? Nó còn gọi là đĩa côn – một thành phần quan trọng trong bộ ly hợp của xe ô tô sử dụng hộp số sàn. Nó có vai trò trong việc truyền động từ động cơ đến hộp số và giúp điều chỉnh quá trình kết nối và ngắt kết nối giữa động cơ và hộp số. Dưới đây hãy cùng xe nâng Hangcha tìm hiểu lá côn là gì, cấu tạo, nguyên lý như thế nào, làm sao để khắc phục hoặc sửa chữa khi có vấn đề xảy ra.
Nội dung bài viết
1. Lá côn là gì?
Lá côn là phụ kiện quan trọng và cần thiết cho xe. Sau đây cùng Hangchavn tìm hiểu về lá côn là gì?
Lá côn (hay còn gọi là đĩa ly hợp) là một chi tiết quan trọng trong hệ thống ly hợp của ô tô, có nhiệm vụ truyền lực từ động cơ vào hộp số và trục ly hợp. Nó được ép vào bánh đà, một bộ phận có liên kết với động cơ, và thường được gắn chặt với nó bằng cách sử dụng các bộ nhíp hoặc lò xo.
Vai trò chính của lá côn là đảm bảo sự kết nối mượt mà và ổn định giữa động cơ và hộp số. Khi bộ côn (bao gồm đĩa ly hợp và đĩa truyền động) được nén lại bởi bộ ly hợp, lá côn tiếp xúc với đĩa truyền động. Khi động cơ hoạt động, năng lượng từ động cơ được truyền qua lá côn và đĩa truyền động, từ đó đẩy trục ly hợp và truyền lực sang hộp số.
Nó cũng đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh quá trình kết nối và ngắt kết nối giữa động cơ và hộp số. Khi bộ ly hợp được thả ra, áp lực lên đĩa ly hợp giảm và các bề mặt ma sát không còn tiếp xúc, từ đó ngắt kết nối động cơ và hộp số. Điều này cho phép tách ly hợp và chuyển số một cách trơn tru và mịn.
Tóm lại, lá côn giúp đảm bảo hiệu suất hoạt động mượt mà và ổn định của bộ côn, đồng thời giảm sốc và rung động trong quá trình truyền lực.
2. Cấu tạo của lá côn là gì?
Khi tìm hiểu về lá côn là gì thì hẳn bạn cũng phân vân về cấu tạo của nó.
Cấu tạo của đĩa ly hợp bao gồm 4 bộ phận chính: moay ơ ly hợp có then hoa, đĩa ma sát, cao su chịu xoắn và tấm đệm.
- Moay ơ ly hợp có then hoa: Đây là một bộ phận có rãnh then hoa ăn khớp với trục sơ cấp. Moay ơ này cho phép đĩa ly hợp di chuyển dọc theo trục khi đóng hoặc ngắt ly hợp.
- Đĩa ma sát: Đây là một tấm kim loại tròn được ghép lại bằng đinh tán. Đĩa ma sát có chức năng tạo ma sát cao và đảm bảo tính ổn định của động cơ. Để đạt được điều này, các nhà sản xuất thường sử dụng vật liệu chịu nhiệt cao như amiant, sợi carton và đồng đỏ đúc kết hợp với nhau. Trên đĩa ma sát còn có các lò xo giúp giảm chấn và tăng tính êm ái của hệ thống.
- Cao su chịu xoắn: Bộ phận này nằm trong moay ơ ly hợp và có chức năng làm dịu và giảm tác động lên ly hợp trong quá trình hoạt động. Cao su chịu xoắn giúp giảm rung động và đảm bảo sự mượt mà của việc truyền lực từ động cơ vào hộp số.
- Tấm đệm: Tấm đệm được thiết kế dạng sóng, có khả năng chịu áp lực nén khi đĩa ly hợp hoạt động. Chức năng chính của tấm đệm là tạo sự tương tác nhịp nhàng giữa động cơ và hệ truyền động. Nó giúp giảm sốc và rung động trong quá trình truyền động, đồng thời bảo vệ các bộ phận khác trong hệ thống ly hợp.
3. Nguyên lý hoạt động của lá côn là gì?
Nguyên lý hoạt động của lá côn trong hệ thống ly hợp ô tô là sử dụng nguyên tắc tác động lực để điều khiển kết nối và ngắt kết nối giữa động cơ và hộp số. Quá trình hoạt động của đĩa ly hợp có hai giai đoạn chính: nhả chân côn và đạp chân côn.
- Nhả chân côn: Khi động cơ hoạt động, bánh đà kết nối với trục khuỷu của động cơ và quay theo. Khi nhả chân côn, các bộ phận lò xo được nén lại và đẩy mầm bàn ép ly (đĩa ly hợp) vào đĩa ma sát. Sự ép chặt này làm cho bánh đà không thể tách khỏi trục sơ cấp của hộp số. Điều này tạo ra kết nối giữa động cơ và hộp số, cho phép truyền lực từ động cơ sang hộp số.
- Đạp chân côn: Khi người lái đạp chân côn, cần ly hợp được nhấn xuống, tác động lên càng nhả ly hợp. Lực này nén lò xo và giảm áp lực lên đĩa ly hợp. Đĩa ép nhả lực sẽ được đẩy ra, tách khỏi bánh đà. Quá trình này ngắt kết nối giữa động cơ và hộp số, cho phép người lái chuyển số và thay đổi tốc độ xe.
Tổng quan, nguyên lý hoạt động của lá côn trong hệ thống ly hợp ô tô dựa trên việc điều khiển lực ép và giải phóng lực ép để kết nối hoặc ngắt kết nối giữa động cơ và hộp số. Quá trình này cho phép người lái kiểm soát chuyển số và điều chỉnh tốc độ xe một cách linh hoạt và mượt mà.
4. Những vấn đề phát sinh của lá côn là gì?
Trong quá trình xe vận hành lâu dài, phụ tùng, linh kiện phải được bảo dưỡng định kỳ nhằm đảm bảo được hiệu suất cũng như khả năng làm việc. Vậy, những vấn đề phát sinh của lá côn là gì? Gồm những vấn đề nào?
4.1. Nguyên nhân
NÓNG MÁY, XE BỊ Ỳ, KHÔNG BỐC:
- Nếu lá côn bị mòn hoặc hỏng, khi hoạt động quá tải, phần năng lượng sẽ bị thất thoát và tạo ra nhiệt, dẫn đến tình trạng nóng máy nhanh. Nhiệt độ cao không chỉ gây hại cho đĩa ly hợp mà còn có thể gây ảnh hưởng đến các bộ phận khác trong động cơ.
- Khi lá côn bị mòn nhiều, độ nhớt của dầu bôi trơn có thể giảm do nhiệt độ cao. Điều này có thể dẫn đến tình trạng hư hỏng của các bộ phận như vòng bi, xéc-măng, trục cam và thành xy-lanh, do không được đủ bôi trơn.
- Khi lá côn bị hỏng, đặc biệt là trong trường hợp lá côn ướt, xe có thể trở nên ỳ, không bốc và yếu khi lên ga. Điều này xuất phát từ việc không có sự kết nối chặt chẽ giữa động cơ và hộp số, gây mất mát truyền lực và hiệu suất của xe.
BỊ DÍNH CÔN:
- Điều chỉnh tay côn không chính xác: Trong trường hợp này, nếu điều chỉnh tay côn không chính xác, lá côn không được ngắt hết dù đã bóp hết tay côn. Điều này dẫn đến sự mài mòn nhanh của lá côn. Việc điều chỉnh tay côn không đúng cũng có thể làm giảm hiệu suất hoạt động của ly hợp.
- Xe bị dính côn: Khi lá côn bị hỏng, xe có thể bị dính côn, đặc biệt là trong trường hợp xe vô số. Khi này, việc chuyển số sẽ trở nên khó khăn và nặng hơn bình thường. Bạn cũng có thể gặp khó khăn trong việc điều chỉnh garanti và xe dễ bị chết máy khi dừng đèn đỏ, mặc dù bạn đã bóp côn.
- Độ rơ tay côn quá nhỏ: Nếu bạn điều chỉnh độ rơ tay côn quá nhỏ, điều này có thể gây ra hiện tượng trượt côn khi quá tải. Khi lá côn trượt, nhanh chóng mài mòn và hư hỏng. Điều này có thể xảy ra khi bạn áp lực quá mạnh lên lá côn trong quá trình chuyển số.
CÔN HÚ:
- Một nguyên nhân phổ biến gây ra tiếng hú côn là do bánh răng sơ cấp và thứ cấp bị mòn. Khi các bánh răng này mòn đi, tiếng hú côn sẽ trở nên lớn hơn. Tốc độ tua máy càng cao, tiếng hú càng lớn. Đây thường là kết quả của việc sử dụng xe lâu ngày mà không thực hiện bảo dưỡng đúng cách.
- Để giải quyết tình trạng hú côn, bạn có thể thay thế bánh răng bị mòn hoặc đảo chiều bánh răng sơ cấp (tuỳ thuộc vào từng loại xe). Tuy nhiên, ngay cả sau khi thay mới bánh răng sơ cấp, xe vẫn có thể còn tiếng hú nhưng sau một thời gian sử dụng, tiếng hú sẽ tự động giảm dần. Để đảm bảo hoạt động tốt và ổn định của lá côn mà không có tiếng hú, nên xem xét thay cả hai bánh răng.
MÒN LÁ CÔN:
- Tình trạng ì và nóng máy: Khi lá côn bị mòn, năng lượng từ động cơ không được truyền đầy đủ và hiệu quả đến bánh xe. Do đó, xe sẽ có hiện tượng chạy ì, dễ nóng máy và khả năng vận chuyển vật nặng sẽ giảm.
- Nguyên nhân gây mòn lá côn: Có hai nguyên nhân chính gây mòn lá côn. Thứ nhất là do việc sử dụng xe trong thời gian dài mà không có bảo dưỡng thích hợp. Thứ hai là do người lái xe thiếu kinh nghiệm trong việc sử dụng hệ thống côn.
- Thao tác gây hỏng lá côn: Các thao tác không đúng cách khi sử dụng xe côn tay có thể gây hỏng lá côn nhanh chóng. Ví dụ như không nhả hết côn trước khi tăng ga đột ngột, ép số cao ở tốc độ thấp hoặc khi đang chở tải nặng, nhả côn đột ngột. Các hành động này khiến lá côn bị mòn nhanh chóng, thậm chí có thể gây cháy côn. Ngoài ra, âm côn và nẹt pô cũng là những nguyên nhân khác gây hỏng lá côn.
Để tránh tình trạng lá côn bị hỏng, cần tuân thủ các quy tắc sử dụng xe côn tay, bảo dưỡng định kỳ và đảm bảo người lái xe có đủ kinh nghiệm để vận hành xe một cách chính xác. Khi phát hiện dấu hiệu hỏng lá côn, nên đưa xe đến một cửa hàng sửa chữa ô tô chuyên nghiệp để kiểm tra và thực hiện các biện pháp sửa chữa cần thiết.
4.2. Cách khắc phục vấn đề của lá côn là gì?
Để khắc phục tình trạng lá côn bị mòn, có thể áp dụng các biện pháp sau:
- Sử dụng chân côn đúng cách: Chỉ sử dụng chân côn khi thực sự cần thiết, chẳng hạn khi thực hiện các thao tác chuyển số. Tránh việc giữ chân côn trong tình trạng nhấn liên tục, để cho chân côn được nghỉ ngơi và giảm tác động lên lá côn.
- Đạp côn dứt khoát: Khi thực hiện thao tác chuyển số, cần đạp côn dứt khoát để nhanh chóng ngắt kết nối truyền động giữa động cơ và bánh đà. Điều này giúp hạn chế thời gian lá côn bị tác động của lực ma sát quay, từ đó giảm tiến trình mài mòn.
- Sử dụng lá côn chất lượng: Một nguyên nhân gây mòn lá côn là việc sử dụng loại lá côn không đảm bảo tiêu chuẩn. Khi thay thế lá côn, cần sử dụng loại lá côn chính hãng và sản xuất theo đúng tiêu chuẩn chất lượng. Lá côn chất lượng đảm bảo độ ma sát và độ bền, đồng thời đảm bảo an toàn trong quá trình vận hành xe.
Qua đó, bằng việc tuân thủ cách sử dụng chân côn đúng cách, đạp côn dứt khoát và sử dụng lá côn chất lượng, tình trạng lá côn bị mòn có thể được khắc phục và đảm bảo hiệu suất và độ bền của hệ thống ly hợp trong xe côn tay. Ngoài ra, việc thực hiện bảo dưỡng định kỳ và kiểm tra hệ thống ly hợp cũng là một biện pháp quan trọng để duy trì và nâng cao tuổi thọ của lá côn.
Trên đây là những thông tin cơ bản về lá côn là gì, cấu tạo của lá côn là gì, nguyên lý hoạt động của lá côn là gì, những vấn đề phát sinh của lá côn là gì… Nếu khách hàng còn bất kỳ vấn đề gì thắc mắc hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua hotline 0975 645 225 để được tư vấn nhanh và chính xác nhất.
